Spreekrecht Leo de Vreede -Gesproken tekst HIER–
De takendiscussie die we hier gaan voeren is een karikatuur van een echte takendiscussie. Zo’n echte discussie is een proces waarbij gemeenteraad en burgers samen bepalen wat de burgers van de gemeentelijke organisatie mogen verwachten, maar ook welke inbreng de burgers zelf moeten hebben bij het reilen en zeilen van die gemeenschap.
Daarbij spelen financiën een belangrijke rol. In dit specifieke geval spelen financiën zelfs een hoofdrol, maar hopelijk niet de enige. Het staat, overigens al jaren, vast dat de gemeente het huidige voorzieningenniveau niet ongewijzigd kan handhaven en daarbij komt dat het rijk nog een aantal taken naar de gemeente overhevelt zonder daarbij voldoende middelen beschikbaar te stellen.
Bij voorbaat staat daarom al vast dat de gemeente zaken minder of helemaal niet meer gaat behartigen. Maar misschien kunnen de burgers die verantwoording dan zelf op zich nemen.
Een andere complicatie is natuurlijk dat alhoewel we allemaal burgers van dezelfde gemeente Grave zijn we toch ook allemaal zo onze eigen verwachtingen hebben van hetgeen de gemeente voor ons doet. We willen een bibliotheek, we willen een multifunctioneel centrum waarin gerepeteerd en opgetreden kan worden, we willen een parkeerplaats voor de deur en liefst ook nog een voor het bezoek en onze garage hebben we nodig als opslagplaats. De ondernemers willen dat de gemeente onze gemeente aantrekkelijk maakt voor hun bedrijfsvoering zodat zij kunnen concurreren met collega’s elders. Het toeristisch-economisch beleid dat al raadsperiodes zo’n belangrijke positie in de opeenvolgende bestuursakkoorden inneemt is natuurlijk bedoeld om zoveel mogelijk niet-gemeentenaren naar onze gemeente te lokken om daar geld achter te laten. Een spierinkje uitgooien om een kabeljauw te vangen. Maar omdat ook een spierinkje geld kost is er minder geld voor de bibliotheek om maar een voorbeeld te noemen. En wordt die kabeljauw wel gevangen en zo ja wie profiteren daarvan.
Een echte takendiscussie in een toch redelijk heterogene gemeenschap als de gemeente Grave is dan ook een complexe zaak die je niet alleen met rekensommetjes oplost. Zo’n proces kan alleen maar tot succes leiden als ook de burgers actief bij het proces zijn betrokken. Gezien het aantal reacties op uw oproep om hier te komen inspreken bent u daar niet in geslaagd. Ik moet eerlijk bekennen dat ik zelf ook heb getwijfeld of ik aan deze komedie zou moeten meedoen. Maar omdat dit de enige manier is om toch iets in te brengen doe ik het toch maar.
(Keulen en Aken zijn niet op één dag gebouwd en Pasen en Pinksteren vallen niet op één dag. Als je naar het tijdschema kijkt dat de gemeente voor dit proces hanteert zou je haast geloven dat voor de opstellers van dat tijdschema dit eenvoudige klussen zouden zijn geweest. Ik ga er daarbij wel van uit dat zij hun eigen planning wel serieus nemen.)
De waarheid is natuurlijk dat de begroting voor 2015 en volgende jaren tijdig klaar moet zijn en dat betekent dat de takendiscussie voor half juli moet zijn afgerond. De einddatum staat daarom vast 7 juli.
Het is hopelijk duidelijk dat er om tot een goed resultaat te komen een samenspel moet zijn tussen gemeenteraad en bevolking al dan niet georganiseerd in wijkraden en andere organisatievormen. In de verkiezingsperiode hebben alle partijen duidelijk te kennen gegeven dat zij de betrokkenheid van de burgers bij de besluitvorming serieus nemen. In het bestuursakkoord heeft dit geleid tot de term dat de burgers “aan de voorkant” worden ingeschakeld. In deze takendiscussie mag de burger vandaag in 5 minuten zijn of haar visie geven op hetgeen de gemeente voor de totale gemeenschap kan gaan betekenen. En daarmee is het afgelopen. Oh ja men kan ook de individuele raadsleden nog benaderen. Laat ik dan hierbij mijn mededogen laten blijken met deze raadsleden. Ook voor hen is het onmogelijk om op 7 juli een resultaat op tafel te leggen waarvan je kunt zeggen dat wensen en belangen goed tegen elkaar zijn afgewogen en waarvan op 8 juli de inwoners van onze gemeente zeggen dat het weliswaar hier en daar pijn doet maar dat alles bij elkaar genomen we een gemeente en gemeenteraad hebben waar we trots op kunnen zijn.
LPG doet nog een poging er iets van te maken. In plaats van naar de pinksterfeesten te gaan kan men zich tot die partij wenden. Maar direct na die feesten moet ook die partij de zaken al op een rijtje hebben staan. Daarbij komt dat tegelijkertijd de voorbereiding van de reguliere raadsvergadering loopt. Met Pinksteren daalde de H.Geest neer over de apostelen. Verwacht LPG een herhaling?
Aan de voorkant betrekken betekent in Grave dat de burger aan de voordeur mag bellen, en dat die op een kier wordt geopend maar de ketting erop blijft. Uitgenodigd worden binnen te komen is er niet bij. Mijn vijf minuten zijn om, maar ik hoop dat de deur nu niet voor mijn neus wordt dicht gesmeten
Kwalijk vind ik dat in de aankondiging van de takendiscussie was vermeld dat er een startnotitie was opgesteld die een inzicht zou verschaffen in de richting waarin het gemeentelijk geld stroomt dan wel wegvloeit en in hoeverre die stromen beïnvloedbaar zijn. Tot en met het weekend van 25 mei was daar op de site niets van te vinden. Op die manier geef je de burger toch geen gelegenheid zich voor te bereiden op een serieuze inbreng. Mijn hoop dat met een nieuwe raad een nieuwe bestuurscultuur zou ontstaan niet bepaald gegroeid. In beurstermen mag je gerust van een crisis spreken.
Volgens mij wordt dit proces dus niets. Wat dan wel te doen? De begroting 2015 moet er komen en die moet aan provinciale eisen voldoen. Vorig jaar is dat nog net gelukt door een flinke greep in de spaarpotten te doen en wat optimistische aannames voor de toekomst. De provincie heeft er toen al vraagtekens bij gezet. Het zal dan ook niet eenvoudig te zijn om nogmaals aan preventief toezicht te ontkomen. Dat moet dan maar. Er zijn natuurlijk nog wel een paar truc’s. Een greep in de beheervoorzieningen om de zaak nu sluitend te krijgen kan later weer worden gecompenseerd. Besluiten aan de nieuwe taken niet meer geld te spenderen dan door het rijk beschikbaar wordt gesteld is ook een mogelijke aanpak.
Tegelijkertijd moet wel een opzet worden gemaakt voor een echte takendiscussie. Bij die opzet moeten ook maatschappelijke organisaties worden betrokken en niet alleen een werkgroep uit de raad, ook al is die nu verlost van verkiezingsperikelen. Niet iedereen is tot september met vakantie. Dat is een mooie periode om met een aantal mensen met de benen op tafel iets moois te produceren.
Op zich geeft LPG in de uitnodiging wel een beeld van de te voeren discussie. Men presenteert een aantal stellingen. Wat daarbij ontbreekt is het woordje “of” tussen die stellingen. Ook ontbreekt de stelling “De wensen van de Graafse burgers kunnen beter en tegen minder kosten worden verwezenlijkt in een gemeente Land van Cuijk”.
Een gemeentebestuur heeft alleen nog zin als dat bestuur er in slaagt zijn burgers ervan te overtuigen dat het gemeentebestuur een positieve invloed heeft. In de huidige maatschappij waarin de burger meer klant bij dan lid van de gemeente is zal dat geen eenvoudige opgave zijn. Wat het zeker niet mag zijn is een slecht geregisseerd toneelstuk.
Leo de Vreede
